تفسیر کتاب الاربعه (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
نخستین بار در فهرست ابن ندیم و تاریخ الحکماء قفطى از آن یاد شده است . بغدادى در هدیه العارفین آن را تفسیر الکتب الاربعه خوانده است . این کتاب را ابراهیم بن صلت به عربى ترجمه و حنین بن اسحاق آن را اصلاح کرد و پس از آن شروح مختلفى بر آن نوشتند که از جمله آن شروح، شرح ابوالعباس نیریزى بود . از این کتاب، اثرى در دست نیست....
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
نخستین بار در فهرست ابن ندیم و تاریخ الحکماء قفطى از آن یاد شده است . بغدادى در هدیه العارفین آن را تفسیر الکتب الاربعه خوانده است . این کتاب را ابراهیم بن صلت به عربى ترجمه و حنین بن اسحاق آن را اصلاح کرد و پس از آن شروح مختلفى بر آن نوشتند که از جمله آن شروح، شرح ابوالعباس نیریزى بود . از این کتاب، اثرى در دست نیست....
شرح اصول اقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...
رساله فی بیان وحده حقیقیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله فى بیان وحده حقیقیه: رساله اى است عرفانى به عربى در بیان وحدت حقیقى حق تعالى و نفى اشتراک لفظى و معنوى به مشرب عارفان الهى؛ استاد خواجوى این رساله را «رساله بیان وحدت حقیقى» خوانده است. این رساله ضمیمه طباشیرالحکمه راز شیرازى، به طبع رسیده است . ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله فى بیان وحده حقیقیه: رساله اى است عرفانى به عربى در بیان وحدت حقیقى حق تعالى و نفى اشتراک لفظى و معنوى به مشرب عارفان الهى؛ استاد خواجوى این رساله را «رساله بیان وحدت حقیقى» خوانده است. این رساله ضمیمه طباشیرالحکمه راز شیرازى، به طبع رسیده است . ...
برخی از آرا و نظرات ابوالعباس نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
آقای پرویز شهریاری در مقاله «ریاضیات شرق میانه و نزدیک در قرون‌وسطی» در مجله سخن علمی، نشریه علمی و فنی و در مقاله «نقش دانشمندان ایرانی در پیشرفت ریاضی» در گوشه‌ای از سیمای تاریخ تحول علوم در ایران، به اثبات معمولی قضیه فیثاغورث توسط ابوالعباس اشاره‌کرده که در اینجا عیناً نقل می‌کنیم: «در قضیه فیثاغورث باید ثابت کرد مربعی که روی وتر مثلث قائم‌الزاویه ساخته می‌شود برابر است با مجموع مربعاتی که روی اضلاع مجاور به زاویه قائمه...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
آقای پرویز شهریاری در مقاله «ریاضیات شرق میانه و نزدیک در قرون‌وسطی» در مجله سخن علمی، نشریه علمی و فنی و در مقاله «نقش دانشمندان ایرانی در پیشرفت ریاضی» در گوشه‌ای از سیمای تاریخ تحول علوم در ایران، به اثبات معمولی قضیه فیثاغورث توسط ابوالعباس اشاره‌کرده که در اینجا عیناً نقل می‌کنیم: «در قضیه فیثاغورث باید ثابت کرد مربعی که روی وتر مثلث قائم‌الزاویه ساخته می‌شود برابر است با مجموع مربعاتی که روی اضلاع مجاور به زاویه قائمه...
عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطب‌الدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
مقاله فى حوادث القرانات (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
نام این اثر در هیچ یک از منابع متقدم و متأخر نیامده، امّا نسخه اى از آن به شماره 15 / 2031 در کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران موجود است. چنانکه ابوالعباس خود در آغاز این کتاب گفته، این اثر را به فرمان المکتفى باللّه خلیفه عباسى نوشته است. این اثر به همان شیوه قدیم به صورت: «من کلام ابى العباس الفضل بن حاتم» و «قال الفضل بن حاتم» نگاشته شده است. این نسخه در 16 ربیع الاوّل سال...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
نام این اثر در هیچ یک از منابع متقدم و متأخر نیامده، امّا نسخه اى از آن به شماره 15 / 2031 در کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران موجود است. چنانکه ابوالعباس خود در آغاز این کتاب گفته، این اثر را به فرمان المکتفى باللّه خلیفه عباسى نوشته است. این اثر به همان شیوه قدیم به صورت: «من کلام ابى العباس الفضل بن حاتم» و «قال الفضل بن حاتم» نگاشته شده است. این نسخه در 16 ربیع الاوّل سال...
رساله روحیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله روحیه: آن را افاضه روحیه نیز خوانده اند . این اثر، رساله اى است عرفانى به نثر عربى در سه افاضه درباره عالم خلق و امر، حقیقت روح کلى، تعداد ارواح و مراتب نفس و قلب و عقل و ... . قطب الدین این رساله را به درخواست بعضى دوستان و برادران نگاشته و در آغاز آن گفته است: «و بعد فهذا جواب ماسائل بعض الاخوان فى اللّه عن الفقیر الى اللّه محمّد المدعو بقطب الدین الحسینى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
رساله روحیه: آن را افاضه روحیه نیز خوانده اند . این اثر، رساله اى است عرفانى به نثر عربى در سه افاضه درباره عالم خلق و امر، حقیقت روح کلى، تعداد ارواح و مراتب نفس و قلب و عقل و ... . قطب الدین این رساله را به درخواست بعضى دوستان و برادران نگاشته و در آغاز آن گفته است: «و بعد فهذا جواب ماسائل بعض الاخوان فى اللّه عن الفقیر الى اللّه محمّد المدعو بقطب الدین الحسینى...
تذکره الاحباب فى بیان التحاب(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...
کتاب فى العمل بالاسطرلاب الکروى (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
در منابع متقدم از این اثر نامى به میان نیامده است. امّا مستشرقان از جمله سیمون و سارتن به معرفى آن پرداخته اند. به گفته جورج سارتن در کتاب مقدمه بر تاریخ علم، ابوالعباس نیریزى این اثر را استادانه نوشته و بهترین کتابى است که مسلمانان درباره اسطرلاب کروى تألیف کرده اند. این اثر شامل چهار فصل است: الف - مقدّمه تاریخى و انتقادى ؛ ب - شرح و توضیح درباره اسطرلاب کروى و برترى آن بر اسطرلاب...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
در منابع متقدم از این اثر نامى به میان نیامده است. امّا مستشرقان از جمله سیمون و سارتن به معرفى آن پرداخته اند. به گفته جورج سارتن در کتاب مقدمه بر تاریخ علم، ابوالعباس نیریزى این اثر را استادانه نوشته و بهترین کتابى است که مسلمانان درباره اسطرلاب کروى تألیف کرده اند. این اثر شامل چهار فصل است: الف - مقدّمه تاریخى و انتقادى ؛ ب - شرح و توضیح درباره اسطرلاب کروى و برترى آن بر اسطرلاب...
شرح کتاب ظاهرات الفلک (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
اصل این کتاب از اقلیدس است. تنها اطلاعى که از این کتاب داریم، گزارش مختصرى است که خواجه نصیر الدین طوسى در تحریر کتاب ظاهرات الفلک به دست داده است. او در مقدمه کتاب گفته است که در تحریر این کتاب، فقط نسخه پراشتباه و غلطى که تمامى آن تصحیف و تحریف شده بود در دست داشتم ... پس از مدّتى شرحى از نیریزى بر آن یافتم که آن نیز سقم و پر از اغلاط فاحش بود. ظاهرا...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
اصل این کتاب از اقلیدس است. تنها اطلاعى که از این کتاب داریم، گزارش مختصرى است که خواجه نصیر الدین طوسى در تحریر کتاب ظاهرات الفلک به دست داده است. او در مقدمه کتاب گفته است که در تحریر این کتاب، فقط نسخه پراشتباه و غلطى که تمامى آن تصحیف و تحریف شده بود در دست داشتم ... پس از مدّتى شرحى از نیریزى بر آن یافتم که آن نیز سقم و پر از اغلاط فاحش بود. ظاهرا...